Để xuất khẩu bền vững vào Mỹ, doanh nghiệp Việt cần nâng chuẩn sản xuất, tuân thủ ESG, xây dựng thương hiệu, mở rộng thương mại điện tử và kết nối với mạng lưới doanh nghiệp kiều bào.
Chiều ngày 1/8 tại TPHCM, Bộ Công Thương tổ chức tọa đàm với chủ đề “Vietnam International Sourcing – Đa dạng hóa thị trường xuất khẩu”.
Tại sự kiện, ông Tạ Hoàng Linh – Vụ trưởng Vụ Phát triển thị trường nước ngoài (Bộ Công Thương) – cho biết kinh tế toàn cầu thời gian qua chịu nhiều biến động do xung đột thương mại, địa chính trị và xu hướng bảo hộ gia tăng. Những yếu tố này ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động xuất khẩu của doanh nghiệp Việt Nam.
Trước tình hình đó, việc đa dạng hóa thị trường, sản phẩm và kênh phân phối đã được triển khai nhằm giảm rủi ro và duy trì xuất khẩu. Ông Linh nhấn mạnh, phụ thuộc vào một vài thị trường truyền thống có thể gây bất ổn cho doanh nghiệp, do đó, mở rộng thị trường là yêu cầu cấp thiết.
Ông Trần Phú Lữ – Giám đốc Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư TPHCM – cho biết, thành phố đang triển khai nhiều chương trình trọng điểm nhằm xây dựng hệ sinh thái xúc tiến thương mại hiện đại và hỗ trợ doanh nghiệp mở rộng thị trường xuất khẩu.
Trước hết, thành phố đang xây dựng đề án phát triển TPHCM trở thành trung tâm tài chính quốc tế, đóng vai trò đầu mối trong tổ chức các hoạt động xúc tiến thương mại, thu hút đầu tư và hỗ trợ doanh nghiệp kết nối với đối tác trong và ngoài nước.
TPHCM đang đẩy mạnh chuyển đổi số trong xúc tiến thương mại, với kế hoạch xây dựng hệ sinh thái xúc tiến số giúp doanh nghiệp kết nối thị trường quốc tế hiệu quả hơn. Hệ thống dự kiến vận hành cuối năm 2025, huy động sự phối hợp từ hiệp hội và doanh nghiệp để chia sẻ dữ liệu và cơ hội thị trường.
Về định hướng thị trường, TPHCM ưu tiên mở rộng sang các khu vực mới tiềm năng như Trung Đông, châu Phi, châu Mỹ Latinh và Nam Á, bên cạnh việc giữ vững các thị trường truyền thống như Mỹ và Trung Quốc. Các nhóm ngành được tập trung hỗ trợ bao gồm: thực phẩm – đồ uống chế biến, cơ khí – công nghiệp hỗ trợ và các sản phẩm chế biến sâu, đáp ứng tiêu chuẩn xanh.
Ngoài ra, thành phố cũng tổ chức các chương trình xúc tiến tại nhiều thị trường cụ thể như Australia, Ấn Độ, Bắc Phi, Malaysia, Indonesia… để hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận thị trường, tham gia hội chợ quốc tế và kết nối trực tiếp với các nhà nhập khẩu, phân phối.
Chiến lược nào giúp hàng Việt chinh phục thị trường Mỹ?
Cũng tại tọa đàm, ông Đỗ Ngọc Hưng – Tham tán Thương mại Việt Nam tại Mỹ – cho biết, mới đây, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã điều chỉnh mức thuế đối ứng lên hàng hóa từ Việt Nam xuống còn 20%. Đây được xem là bước đi tích cực trong bối cảnh hai nước đang nỗ lực hoàn tất một thỏa thuận thương mại toàn diện, công bằng và tôn trọng lẫn nhau, góp phần củng cố quan hệ đối tác chiến lược toàn diện giữa Việt Nam và Mỹ.
Theo ông Hưng, doanh nghiệp Việt Nam vẫn đối mặt với nhiều thách thức khi tiếp cận thị trường Mỹ. Nguy cơ bị áp thuế cao, cáo buộc trợ giá, chống bán phá giá và các vụ kiện phòng vệ thương mại luôn hiện hữu, ngay cả khi hàng hóa Việt Nam không trực tiếp cạnh tranh với sản phẩm nội địa của Mỹ.
Bên cạnh đó, các yêu cầu kỹ thuật, truy xuất nguồn gốc, quy chuẩn về môi trường, lao động và ESG ngày càng khắt khe. Việc trái vải tươi của Việt Nam chính thức có mặt trong hệ thống bán lẻ Costco – chuỗi lớn thứ ba tại Mỹ – là một thành công đáng chú ý, nhưng cũng cho thấy tiêu chuẩn đầu vào đã được nâng lên rõ rệt.
Trong bối cảnh Mỹ chuyển dịch chuỗi cung ứng toàn cầu và tìm kiếm đối tác bền vững, Việt Nam đang nổi lên là điểm đến tiềm năng của nhiều tập đoàn lớn như Walmart, Amazon, Costco. Nhiều doanh nghiệp Mỹ đã thiết lập văn phòng đại diện, trung tâm thu mua trực tiếp tại Việt Nam hoặc khu vực châu Á để tăng cường kết nối.
Hàng Việt vẫn giữ được lợi thế về giá thành, chất lượng và sự linh hoạt, đặc biệt ở các nhóm ngành như dệt may, da giày, đồ gỗ nội thất, thực phẩm chế biến, nông sản và thủy sản. Với quy mô thị trường Mỹ lên đến 330 triệu dân, nhu cầu đa dạng là cơ hội lớn cho hàng Việt.
Để xuất khẩu sang Mỹ một cách bền vững, ông Hưng cho rằng doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động nâng cao năng lực tiếp cận và xây dựng chiến lược bài bản, dài hạn. Trước hết, doanh nghiệp nên tích cực tham gia các hội chợ quốc tế theo ngành hàng như đồ gỗ, thủy sản, dệt may… nhằm quảng bá sản phẩm, tìm kiếm đối tác và nắm bắt xu hướng tiêu dùng tại thị trường Mỹ.
Bên cạnh đó, việc tuân thủ các tiêu chuẩn về môi trường, lao động, cũng như các nguyên tắc ESG (môi trường – xã hội – quản trị) đang trở thành yêu cầu bắt buộc nếu muốn tăng tính cạnh tranh và tạo dựng uy tín lâu dài với đối tác Mỹ.
Doanh nghiệp cũng cần đầu tư vào số hóa, tự động hóa quy trình sản xuất, đồng thời xây dựng thương hiệu bài bản và chuyên nghiệp, đáp ứng các yêu cầu về quy mô cung ứng lớn và ổn định.
Đặc biệt, doanh nghiệp Việt nên tận dụng mạng lưới doanh nghiệp kiều bào tại Mỹ để kết nối, hỗ trợ giao thương, qua đó tạo nên những liên kết vững chắc trong chuỗi giá trị toàn cầu.
